Kanker blijft een grootschalig gezondheidsprobleem. In België werden er in 2019, 71.651 nieuwe gevallen geregistreerd. Dit cijfer zal waarschijnlijk verdubbelen tegen 2040. Er wordt gesteld dat één op de drie mannen en één op de vier vrouwen kanker zal ontwikkelen voor de leeftijd van 75 jaar. De behandeling van kanker gebeurt volgens een multidisciplinair plan waarbij verschillende artsen en soorten therapieën aan bod komen waaronder chirurgie, radiotherapie, chemotherapie, hormoontherapie, doelgerichte therapie en/of immuuntherapie. Ondanks de vooruitgang van de kankerbehandeling, kampen de meeste kankerpatiënten toch nog met veel nevenwerkingen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op hun kwaliteit van leven. Met dit project willen we een hand uitreiken naar de patiënten met kanker die te kampen hebben met volgende complicaties: (1) lymfoedeem van de arm en/of (2) hand-voetsyndroom of hand-voethuidreactie.
Problemen
Probleem 1: Eén op vijf patiënten met borstkanker ontwikkelt lymfoedeem van de arm aan de zijde van de borstoperatie als de lymfeklieren gedeeltelijk of volledig worden verwijderd. Nabehandeling door middel van bestraling kan dit nog meer in de hand werken. Bij lymfoedeem is het transport van het lymfevocht verminderd of volledig geblokkeerd. Hierdoor ontstaat er een zwelling van de arm omdat vocht en afvalproducten zich opstapelen in het weefsel net onder de huid. Dit wordt gekenmerkt door een gevoel van spanning en zwaarte in de arm, gecombineerd met pijn en een verminderd bewegingsvermogen. Deze klachten geven problemen in de dagelijkse activiteiten van de patiënten onder andere bij werk, huishouden, hobby’s, persoonlijke verzorging en sociaal leven. Lymfoedeem na borstkanker is een chronische aandoening die enkel symptomatisch behandeld kan worden door middel van compressietherapie, manuele lymfedraingage en/of oefentherapie, maar de effectiviteit van deze methodes blijft onvoldoende.
Probleem 2: Hand-voetsyndroom is een nevenwerking van bepaalde soorten chemotherapie. Handvoethuidreactie ontstaat ten gevolge van doelgerichte therapie. Deze aandoeningen wordt gekenmerkt door roodheid, zwelling en pijn van de handpalmen en voetzolen die kan verergeren tot blaren en kloven. Het ontstaan van hand-voetsyndroom of hand-voethuidreactie is erg afhankelijk van welke therapie en welke dosis er gegeven wordt. Het aantal patiënten dat hand-voetsyndroom of hand-voethuidreactie ontwikkelt, is daarom ook erg moeilijk te bepalen en varieert tussen 6 en 64%.
Noodzaak
Er is dringend behoefte aan een nieuwe, effectieve behandeling voor zowel lymfoedeem van de arm en hand-voetsyndroom en handvoethuidreactie.
Oplossing
Binnen het Limburgs Oncologisch Centrum (LOC) hebben we reeds veel positieve ervaring in het gebruik van lichttherapie ter preventie en behandeling van orale mucositis en radiodermatitis bij kankerpatiënten. In november 2019, hebben we het eerste centrum, het Limburgs Oncologisch Laser Instituut (LOwLIght), opgericht met als doel meer onderzoek te doen naar het gebruik van lichttherapie ter behandeling van nevenwerkingen van de kankerbehandeling. Het doel van het HELP project is de effectiviteit van lichttherapie nagaan voor lymfoedeem van de arm en hand-voetsyndroom en hand-voethuidreactie gerelateerd aan de behandeling van kanker. Zo hopen we met dit project het algemeen welbevinden van de patiënten tijdens en na de kankerbehandeling te verbeteren.
Hasselt University- Faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen, Limburg Clinical Research Center (LCRC), Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt, Belgium
Jessa Ziekenuis – Medische oncologie, Stadsomvaart 11, 3500 Hasselt, Belgium
Onderzoeker: Dr. Jolien Robijns